DENİZLER NEDEN TUZLUDUR ?
Ozan Üzgün / fokus dergisi
Vikingler, denizin dibinde bir tuz değirmeninin olduğuna inanırlarnıış. Ancak, bu sorunun günümüzdeki açıklaması daha gerçekçi. Denizler tuzlu, çünkü suyun büyük bölümünü sağlayan nehirler ve kaynaklar, yolları üzerindeki kayalardan topladıkları erimiş mineralleri de beraberlerinde taşıyorlar. En yaygın mineral ise sodyum klorür, yani tuz... Deniz, tuzu aynı zamanda okyanus tabanından sağlıyor; özellikle de hidrotermal bacaların (sıcak su kaynakları) ve volkanlarııı bulunduğu yerlerde. Bu tuzu denizden geri taşıyacak bir yol bulunmadığından, deniz suyu buharlaştığında tuz olduğu yerde kalıyor. Bir bölümü deniz tabanında tortulanıyor, bir bölümü de deniz canlıları tarafından emiliyor. Ancak, çoğunluğu suda eriyor. Böylece tuz oranı, denizlerin oluştuğu milyarlarca yıldan bu yana artıyor. Günümüzde denizlerdeki tuz oranı yüzde 3. Bu, okyanusların buharlaşması halinde 50 metre kalınlığında bir tuz tabakası demek. +
BALIK HAFIZASI
Espri suya düştü !
Pek çoğumuzun arasında geçen espri tarihe mi karışıyor? Balıkların sadece 3 saniyelik halızaları olduğu tezi, Edinburgh Üniversitesi’ndeki İngiliz biyologlar tarafından çürütüldü. Yapılan araştırmalar sonucunda uzun dönemli hafıza- ya, hatta sosyal zekya ve kurnazlığa sahip oldukları ortaya çıktı. Balıklar, kendi sürülerini tanıyor, diğer üyelerin konumlarına göre hareket ediyor ve hatta ilişkiler kuruyor. Avlanmak için diğer bireylerle işbirliği yapabiliyor, düşmanlarını tanıyor. Edinburgh biyologları öğrenme kabiliyetlerinin de omurgalılar kadar iyi olduğunu belirtiyorlar.
KÖPEK BALIKLARI BİZİ NEDEN YEMEK İSTEMEZ?
20 Ağustos 2003te, Deborah Franzman, California sahilinin açıklarında, 5,5 metre uzunluğundaki bir köpekbalığının saldırısı-
na uğradı ve koca balık onun sağ bacağını kapıp sağ kalçasını kopardı. Bu Deborah’nın hatası mıydı? Çünkü bir
grup fok balığı ile birlikte yüzüyordu. 30 yıldır köpekbalığı
davranışlarını inceleyen Peter Klimley’e göre, köpekbalığ
isteseydi onu ta- 1. mamen parçalayabilirdi, ama önce ona çarparak onun bir
tok balığı olmadığını fark etli ve sonra onu bıraktı. Klimley’e göre bu canlılar avlanıı’ken oldukça seçici davranıyorlar; etli tok balıklarını sıska insanlara yeğliyorlar. Bunun nedeni köpekbalıklarının mide ısılarının 24 derece olması, kaldı ki midesi hayvanın en sıcak bölgesi. Bu düşük dereceyi koruyabilmek için fok balıklarını veya deniz aslanlarını tercih ettikleri öne sürülüyor.(FOKUS)
